Nowe horyzonty mieszkaniowe: Rozkładamy 'Mieszkanie na start’ na czynniki pierwsze

Program „Mieszkanie na start” został wprowadzony jako inicjatywa mająca na celu wsparcie osób i rodzin w dostępie do własnego mieszkania, szczególnie tych, które dotychczas nie mogły sobie pozwolić na zakup nieruchomości na wolnym rynku. Jest to odpowiedź na rosnące potrzeby mieszkaniowe oraz na wysokie ceny nieruchomości, które dla wielu stały się barierą nie do pokonania.

Historia programu „Mieszkanie na start” zaczyna się od zakończenia z dużym sukcesem programu Bezpieczny Kredyt 2%. Rząd zauważył konieczność przedłużenia programu w innej formie w celu zwiększenia oferty dostępnych i przystępnych cenowo mieszkań. Program ten został uruchomiony z myślą o wspieraniu pierwszorazowych nabywców mieszkań, a także rodzin wielodzietnych i osób o niskich dochodach, które najbardziej potrzebują wsparcia w zakresie mieszkalnictwa.

Główne cele i misja programu

Głównym celem programu „Mieszkanie na start” jest zapewnienie wsparcia finansowego oraz ułatwienie dostępu do mieszkań dla szerokiej grupy odbiorców. Misją programu jest zwiększenie mobilności społecznej oraz poprawa warunków życiowych obywateli poprzez umożliwienie im zakupu pierwszego mieszkania na preferencyjnych warunkach. Program dąży do zmniejszenia barier wejścia na rynek mieszkaniowy, takich jak wysokie ceny nieruchomości oraz wymagane duże wkłady własne, które dla wielu stanowią nieprzekraczalną przeszkodę.

Jak program „Mieszkanie na start” ma zmienić rynek mieszkaniowy?

Program „Mieszkanie na start” ma potencjał do wywołania znaczących zmian na rynku mieszkaniowym. Po pierwsze, poprzez zwiększenie popytu na mieszkania wśród osób, które wcześniej nie mogły sobie pozwolić na zakup własnego lokum, program może przyczynić się do stymulacji budownictwa mieszkaniowego. W rezultacie długoterminowo może to doprowadzić do zwiększenia podaży mieszkań na rynku, co potencjalnie może wpłynąć na wzrost cen nieruchomości.

,,Jeśli rząd w programie „Mieszkanie na start” nie uwzględni limitów ceny za m kw., to na rynku pojawi się kolejny mocny czynnik cenotwórczy” – mówi ekspertka rynku nieruchomości Otodom Ewa Tęczak (https://www.money.pl/)

W jej prognozie dojdzie do sytuacji podobnej jak w przypadku poprzedniego programu Bezpieczny kredyty 2%. Przypuszczalnie do momentu ogłoszenia  szczegółów programu część sprzedających – deweloperzy i prywatni właściciele – wstrzyma się z wystawianiem nowych ofert.

„W warunkach i tak sporych problemów z podażą, jakiej doświadczyliśmy w minionym roku, a która na samym rynku deweloperskim zaowocowała spadkiem poziomu oferty o blisko 10 tys. rok do roku (tj. o 19 proc. na siedmiu największych rynkach) mamy prawie gwarancję tego, że czekają nas kolejne poważne podwyżki cen mieszkań” – uważa Ewa Tęczak. (https://www.money.pl/)

Po drugie, program przewiduje współpracę z deweloperami i instytucjami finansowymi w celu tworzenia ofert dostosowanych do potrzeb beneficjentów programu. Taka współpraca ma na celu nie tylko dostarczenie odpowiedniej liczby mieszkań, ale również zapewnienie ich wysokiej jakości oraz dostępności w różnych lokalizacjach, co może przyczynić się do rozrostu miast.

Mieszkanie na start 2024 – od kiedy będzie uruchomiony?

Prace nad kształtem programu „Mieszkanie na start” wciąż się trwają, a jego ostateczny projekt jest przedmiotem intensywnych konsultacji i analiz. Z tych dyskusji wyłania się obraz, że pierwotne założenia programu mogą zostać zmienione. Przejście od projektu do ostatecznej ustawy to proces wymagający czasu. Rząd ogłasza, że sprawę traktuje pierwszorzędnie. Planowane uruchomienie programu jest zapowiedziane na nie później niż na drugą połowę 2024 roku, co daje przyszłym beneficjentom czas na przygotowanie się do skorzystania z tej inicjatywy.

Na chwilę obecną program „Mieszkanie na start” ma być aktywny przynajmniej przez okres dwóch lat – 2024 i 2025, z otwartą możliwością jego przedłużenia.

Kto może skorzystać z programu „Mieszkanie na start”?

Program „Mieszkanie na start” jest skierowany do osób i rodzin, które dotychczas nie mogły sobie pozwolić na zakup własnego mieszkania lub miały z tym znaczne trudności. Aby zapewnić, że wsparcie trafi do tych, którzy najbardziej go potrzebują, wprowadzone zostały określone kryteria kwalifikacyjne oraz zdefiniowano grupy docelowe, które mogą skorzystać z programu.

Z programu mogą skorzystać:

• single, przed ukończeniem 35 lat;
• pary i rodziny z dziećmi – bez limitu wieku.

Dodatkowo o kredyt mogą się ubiegać osoby, które nie miały i nie mają prawa własności do mieszkania ani domu jednorodzinnego. Od tej zasady są wyjątki:

• Dopuszcza się posiadanie nieruchomości nabytej w drodze spadku albo darowizny, ale udział w prawie własności nie może być wyższy niż 50 proc.
• Jeśli kredyt zaciągają dwie osoby, to ich udział w prawie własności albo spółdzielczym prawie do jednego lokalu nabytym w drodze dziedziczenia, albo darowizny, nie może łącznie przekraczać 50 proc. Oznacza to, że mogą mieć udziały np. po 25 proc. każdy, albo 40 proc. i 10 proc.
• Osoby, które mają co najmniej troje dzieci, mogą posiadać jedno mieszkanie.

Limit dochodowy

Osoby starające się kredyt w programie będą musiały spełnić pewne kryteria dochodowe. Będą brane pod uwagę zarobki w ciągu ostatnich 6 miesięcy, które nie mogą przekraczać określonych limitów. Te bariery dochodów określono nie w odniesieniu do rodzin czy osób, a gospodarstwa domowego. Są ustalone na następującym poziomie:

• gospodarstwo 1-osobowe – dochód nie większy niż 10 000 zł miesięcznie;
• gospodarstwo 2-osobowe – dochód nie większy niż 18 000 zł miesięcznie;
• gospodarstwo 3-osobowe – dochód nie większy niż 23 000 zł miesięcznie;
• gospodarstwo 4-osobowe – dochód nie większy niż 28 000 zł miesięcznie;
• gospodarstwo 5-osobowe – dochód nie większy niż 33 000 zł miesięcznie.

W przypadku nieznacznego przekroczenia limitu wnioski nie będą odrzucane, ale stosowana będzie zasada pomniejszania kwoty pomocy. Za każdą złotówkę dochodu powyżej limitu obowiązywać będzie 50 groszy „kary”.

Program mieszkanie na start 2024 – ile wyniesie rata?

W ramach programu „Mieszkanie na start 2024”, dopłaty do rat kredytu mają za zadanie zmniejszenie miesięcznego obciążenia finansowego dla uczestników programu, co umożliwia im skupienie się na spłacie głównie kapitału przez pierwsze 10 lat. Wysokość miesięcznej raty będzie zależna od kilku czynników, w tym od całkowitej kwoty zobowiązania, liczby członków gospodarstwa domowego oraz tego, czy dochody rodziny mieszczą się w ustalonych limitach dochodowych. Aby obliczyć dokładną wysokość raty w ramach „Mieszkania na start”, można skorzystać z kalkulatora rat kredytu dostępnego na stronie Lendi.pl.( https://lendi.pl/mieszkanie-na-start)

Opcje zakupu nieruchomości w świetle programu 'Mieszkanie na start’

W ramach programu „Mieszkanie na start” nie stosuje się ograniczeń dotyczących metrażu ani ceny za metr kwadratowy nieruchomości. Zakup może być realizowany zarówno na rynku pierwotnym, jak i wtórnym. Uzyskane w ramach programu finansowanie preferencyjne może być wykorzystane na różnorodne cele mieszkaniowe, w tym na zakup pierwszego mieszkania, budowę domu jednorodzinnego, wniesienie wkładu do spółdzielni mieszkaniowej lub partycypację w Towarzystwie Budownictwa Społecznego  lub Społecznej Inicjatywie Mieszkaniowej. Wyjątek stanowią rodziny z co najmniej trójką dzieci, którym program pozwala na nabycie lub zbudowanie kolejnej nieruchomości za pomocą środków kredytowych.

Należy podkreślić, że program ma na celu wsparcie nabycia nieruchomości wyłącznie na własne użytkowanie. Oznacza to, że nabyta w jego ramach nieruchomość nie może być przedmiotem wynajmu.

Podsumowanie

Program „Mieszkanie na start”, stanowiący kontynuację udanej inicjatywy „Bezpieczny Kredyt 2%”, otwiera przed osobami i rodzinami, które dotychczas nie mogły sobie pozwolić na zakup własnego mieszkania, nowe perspektywy mieszkaniowe. Jego wprowadzenie, przewidziane na jesień 2024 roku, odpowiada na rosnące potrzeby mieszkaniowe i wyzwania związane z wysokimi cenami nieruchomości. Program ma na celu wsparcie finansowe szerokiej grupy odbiorców, zapewniając im łatwiejszy dostęp do mieszkań na preferencyjnych warunkach, co ma przyczynić się do zwiększenia mobilności społecznej i poprawy warunków życiowych.

W ramach „Mieszkanie na start” nie istnieją ograniczenia dotyczące metrażu czy ceny za metr kwadratowy, a finansowanie może być wykorzystane na zakup pierwszego mieszkania, budowę domu, wkład w spółdzielni mieszkaniowej czy partycypację w TBS/SIM, co dodatkowo rozszerza zakres możliwości dla przyszłych beneficjentów. Szczególnie istotne jest, że program kierowany jest do pierwszorazowych nabywców, rodziny wielodzietnych oraz osób o niskich dochodach, z możliwością rozszerzenia o nabycie kolejnej nieruchomości dla rodzin z minimum trójką dzieci. Ograniczenie dotyczące użytkowania nieruchomości wyłącznie na własne potrzeby podkreśla cel programu – wsparcie w zakresie własnego mieszkania, a nie inwestycji na wynajem.

Jednakże, niezależnie od licznych zalet, pojawiają się głosy ekspertów, którzy zwracają uwagę na potencjalne ryzyka związane z brakiem limitów cenowych i metrażowych, co może prowadzić do kolejnych wzrostów cen na rynku nieruchomości. Mimo to, program „Mieszkanie na start” prezentuje się jako znaczący krok w kierunku rozwiązania problemów mieszkaniowych wielu Polaków, choć jego ostateczny wpływ na rynek zostanie zweryfikowany po uruchomieniu i w praktycznym zastosowaniu.